فروشگاه کفش ملی ( ایران ، تهران)

معماری: شرکت مهندسین مشاور منظر بوم نقش

معمار مسئول: شهاب میرزاییان

موقعیت : ایران ، تهران

کارفرما : شرکت ملی

سال : ۱۳۹۵

این شرکت یکی از شرکت‌های تولیدکننده کفش در ایران است که توسط محمدرحیم متقی ایروانی در سال ۱۳۳۶تأسیس شد .در این شرکت تولیدات که صورت می گرفت  به اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی، مجارستان، لهستان، رومانی و حتی اروپای غربی صادر می‌شد.

در این راستا تغییر و بازسازی فروشگاه های قدیمی و استفاده از طراحی خلاقانه و متفاوت به عنوان یکی از راهکارهای برند سازی مجدد کفش ملی نیز در برنامه های توسعه بازار و برندسازی تعریف شد . فروشگاه کفش ملی شعبه باستیون در بافت تاریخی تهران و نزدیکی میدان حسن آباد، که پیشتر در آتش سوخته بود؛ اولین شعبه طراحی واجرا شده در راستای این برنامه میباشد که اجرای آن در پاییز ۱۳۹۵ به پایان رسیده است. به سبب محدودیت مالی، کلیه مصالح، ایرانی ، الگوها و روش های ساخت، کم هزینه لحاظ شده است .

کمبودهای وضع موجود : فروشگاه موجود علاوه بر قدیمی بودن، به علت آتش سوزی، فاقد فضای مطلوب و لازم فروشگاهی بود . عدم بهره گیری از امکانات مدرن نمایش کالا، انبارداری و تاسیسات فروشگاه از دیگر ضعف های فروشگاه بود. چند ستون در میان فروشگاه نیز وجود داشت که میبایستی در طرح دیده میشد.

زمان اجرا : زمان محدود ۳۰ روز برای کل عملیات اجرایی لحاظ شده بود. طراحی جزییات اجرایی و نیز هم پوشانی عملیات مختلف از استحکام اسکلت تا اجرای دکور و طرح داخلی میبایست به گونه ای لحاظ میشد که پس از زمان ۳۰ روز، فروشگاه جدید افتتاح میشد.

محدوده مداخلات : تقویت سازه، تجهیز تاسیسات مکانیکی، اجرای روشنایی، تغییر دیوارها ، اجرای دکور داخلی ، تخریب نیم طبقه، اجرای سیستم اعلام و اطفای حریق ، تخریب وبازسازی نما

ایده طراحی :

برای تاکید بر نحوه جدید پوشش فضاهای مختلف بر اساس ایده باستیون، هرگونه مانع دیدی از نمای فروشگاه حذف شد. جداره ارتباطی با شهر بدون هرگونه ویترین و تابلویی در نظر گرفته شده است و سطوح شیشه ای، فضای فروشگاه را در معرض دید کامل برای شهروندان قرار میدهد.در طراحی فروشگاه جدید، یک منطقه بندی اولیه برای بخش خدماتی و فروشگاهی در نظر گرفته شد . سپس در داخل فضای فروشگاهی یک منطقه بندی خردتر برای نمایش و انتخاب کالاهای فروش بانوان ، آقایان ، کودکان ، فصلی و تجهیزات جانبی در نظر گرفته شد . این فضاهای خرد توسط جداره های صلب برگرفته از ایده باستیون ها از یکدیگر جدا شدند.

در فضای فروشگاه دو ستون وجود داشت که میبایست در طراحی المان های فضا، در نظر گرفته میشد. ستون ها در ترکیب با سطوح استعاره ای از فرم باستیون ، ویترین های نمایش ، سکوهای نشستن ، انتخاب کالا و ساختار اصلی منطقه بندی فروشگاه را تعریف کردند. فضاهای خدماتی فروشگاه مانند انبار ، سرویس و فضای استقرار فروشندگان نیز در پشت صندوق تعریف شدند.

در انتخاب رنگ فضاهای داخلی، رنگ های بر گرفته از رنگ های برند کفش ملی و ترکیب رنگ ها جهت ایجاد فضایی مجلل میباشد تا پیام شرکت کفش ملی ، احترام و ارزش گذاری به مخاطب نیز مشخص باشد . در کنار رنگ های خنثی ، رنگ زرد درخشان کفش ملی به عنوان رنگ سازمانی مورد تاکید قرار گرفته است . استفاده از المان های طبیعی مانند دیواره سبز نیز برای ایجاد فضایی متفاوت در فروشگاه می باشد.

در نمای بیرونی فروشگاه نیز به علت نمای متفاوت ساختمان قدیمی موجود ، الگوی نمای موجود با استفاده  از سنگ در بالای فروشگاه بازسازی شده تا حس نمای قدیمی مخدوش نشود و نمای فروشگاه امتدادی از نمای قدیمی باشد . تابلوهای سردر مغازه نیز جهت پیوند بیشتر نمای جدید و قدیم حذف شده است و تنها لوگو و نام برند ملی بر روی تیغه ورودی به شکلی متفاوت قرار گرفته است .

نوآوری‌ها و مزایای پروژه :

نوستالژی – برند سازی : کفش ملی برای نسل های مختلف ایران نوستالژیک است . توجه طراح به ایجاد فضایی ساده و باز ، روشن و خنثی به لحاظ رنگی با تاکید بر رنگ سازمانی کفش ملی به خاطر عدم جایگزینی تصویر قوی و قالب بر ذهن مشتری قدیمی کفش ملی بوده است. استفاده از المان های رنگی محدود و نیز المان های طبیعی مانند دیواره سبز به عنوان یک الگوی تکرار شونده در فروشگاه های دیگر کفش ملی ، جهت ایجاد فضایی خاص برند ملی میباشد.

هزینه – زمان : هزینه محدود ۲۰۰ میلیونی برای اجرای یک فروشگاه ۱۶۰ مترمربعی در زمان کوتاه که حتی سازه آن نیز تقویت شد ، از ابتدا در طراحی نیز مدنظر بوده است. از هزینه تخصیص داده شده با توجه به تجهیز انبار به سیستم مدرن ریلی ( حدود ۴۰ میلیون تومان) ، اجرای تاسیسات کانالی سرمایش گرمایش وی. آر. اف و اطفا حریق ( حدود ۳۰ میلیون تومان) ، نما سازی ( حدود ۳۵ میلیون تومان) ، کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان برای کلیه فضاهای داخلی هزینه شده است .

ارتباط با شهر : حذف ویترین و سردر مغازه و ایجاد یک فضای شفاف و در ارتباط با خیابان ، ساده سازی لوگو و تابلوی نشان فروشگاهی ، ارتباط نمای فروشگاه با طبقات بالایی ساختمان قدیمی موجود جهت خوانش بهتر فروشگاه کفش ملی در شهر بوده است. توجه به ترافیک جمعیتی از فروشگاه تعاونی مجاور و شفافیت جداره نما جهت رویت فضای داخلی از سمت فروشگاه تعاونی برای افزایش تعداد مراجعین به فروشگاه بوده است.

یافتن الگو برای حل مسائل مختلف ساماندهی فضایی : شناخت تاریخ سایت و یک الگوی فرمی ساده برای ساماندهی فضاهای فروشگاه و نیز ترکیب با ستون های داخلی برای پنهان کردن آنها پاسخگوی مسائل مختلف فضای فروشگاه بوده است.