خانه شریفی‌ها مظهر مدرنیسم
مشخصات پروژه خانه شریفی‌ها
سال طراحی: ۱۳۸۸
مـکان : تهران، خیابان دروس
کـارفرما: خانواده شریفی
تاریخ ثبت : ۱۳۹۱/۰۸/۰۲
مساحت : ۱۶۳۰
طراح: علیرضا تغابنی
ویژگی‌های منحصربه‌فرد پروژه از زبان طراح:
با ایده‌ی انعطاف‌پذیری شروع و به این فکر کردیم که ساختمان‌ها نماهای متغیری داشته باشند. سعی کردیم با ادامه‌ی پروژه‌های گذشته‌مان، با تغییر بازشو‌ها، به نتیجه برسیم. ایده ساختمانی که هم درونگرا باشد و هم برونگرا، همچنین مطالعه‌ی اقلیم تابستانی شمال تهران (معتدل) و اقلیم زمستانی آن (سرد)، ما را به سمت و سوی آن سوق داد که چگونه می‌شود در زمستان حجمی بسته، بدون تراس با پنجره‌هایی کوچک داشته باشیم و در تابستان حجمی شفاف و باز با تراس‌هایی عمیق و وسیع و پنجره‌هایی بزرگ. طرح مکعب گردان، با تغییری همواره در حجم و فضای خانه نوعی معماری غیر قطعی به وجود می‌آورد که هم به خواسته‌های ما در زمستان و تابستان جواب مناسبی می‌داد و هم کارفرما را از خواسته کلاسیک‌اش منصرف کرد.
خانه چرخان در منطقه ۳ تهران، یکی از قدیمی‌ترین مناطق شهر تهران با پیشینه‌ای تاریخی (دروس)، طراحی شده است. دسترسی‌های این منطقه در مرز جنوبی بلوار شهرزاد و در مرز شمالی آن کمی بالاتر از خیابان دولت (شهید کلاهدوز) است و از شرق به خیابان پاسداران و از غرب به خیابان کی‌نژاد، مرز بین قلهک و دروس، منتهی می‌شود.
تغابنی معمار خوش اقبالی است که در این دوران ضد معمار و ضد معماری می‌تواند مشتری‌ای پیدا کند که حاضر به سرمایه‌گذاری روی معماری باشد و در عین حال معماری را ابزار جلوه‌گری سرمایه‌اش نداند. خصوصا خانه شریفی‌ها را نمی‌توان نماینده معماری اشرافی دانست، حتی اگر هزینه ساخت قابل توجهی داشته باشد، چرا که معماری این بنا چه در داخل و چه در خارج چندان خودنمایی نمی‌کند و فضاسازی را ارجح بر نماسازی گرفته است.
خانه شریفی‌ها اگرچه آشکارا رنگ مدرنیسم دارد، اما با سبک و سیاق مدرن تفاوت‌هایی نیز دارد. با نگاهی به مقطع و خواستگاه ایده چرخش و توضیحات معمار باید خانه شریفی‌ها را ایرانی‌ترین کار تغابنی دانست و باید در این مقایسه درجات شاخص‌ترین و مشهورترین کار او را نیز افزود. از این نظر مایه خوشحالی است که این توفیقات روزافزون همزمان با جان گرفتن وجه ایرانی کارهای تغابنی رخ داده است.
خانه شریفی‌ها امتیازات معماری قابل توجهی دارد. یکی از مهم‌ترین این خصوصیات دانش فنی و اجرایی آن است. پیاده‌سازی حجم چرخان در نما اگرچه نمونه‌های متعددی در رستوران گردان و… دارد، اما چالش‌های متعدد اجرایی به همراه دارد: سازه، ارتباطات، هوابندی، تعارضات حجمی، تاسیسات مکانیکی و الکتریکی و علاوه بر همه این‌ها طراحی معماری. پیاده‌سازی موفق این چرخش آن هم در وضعیت اسف‌بار اجرایی معماری ایران یک گام بزرگ در ارتقای کیفیت ساخت و ساز ماست. از آن مهم‌تر مجاب کردن کارفرما برای هزینه کردن در جزییات اجرایی است.
دو طبقه زیرزمین شامل سالن ورزشی و امکانات تفریحی از قبیل یک میز بیلیارد می باشد، در حالی که طبقه همکف شامل پارکینگ و سرایداری است. طبقه اول و دوم شامل فضایی خانوادگی و امکاناتی از جمله آشپزخانه، سالن، اتاقی برای تماشای تلویزیون و قسمتی برای پیانو می باشد. در نهایت طبقه باقی مانده شامل اتاق خواب، حمام، آشپزخانه و سالنی دیگر می باشد.
در این ساختمان سه اتاق خواب وجود دارد که در آب و هوای سرد قابلیت “بسته” شدن را دارد. با این حال، هنگامی که خورشید بیرون می آید، هر اتاق می تواند با لمس یک دکمه ۹۰ درجه به سمت خارج بچرخد، و در حالی که این اتاق ها در حالت “باز” قرار داشته باشند امکان استفاده از نور و تهویه وجود خواهد داشت.
در یک کلام می توان گفت که این خانه توانایی دائم تغییر برای استفاده بهینه از فضاها ، نور و … را دارد که بیشتر این توانایی ها با هوشمند سازی ساختمان ( BMS ) فراهم شده است.
این ساختمان از حد قانونی شهرداری سه متر عقب نشینی کرده که نور طبقه زیرین را به وسیله صفحات شیشیه ای فراهم کند. در این طبقه فضای باشگاه و … وجود دارد که مجسمه های براق واقع در آن تلالو نور را انعکاس زیبایی می بخشد.
سازه متحرک توسط دستگاه های CNC آلمانی ، کمپانی های ساخت استیل و کشتی سازی اجرا شد. دیتیل های ریل دستی و کنترل تزریق هوا بحث اصلی بود ( در باکس متحرک ) ، تا شدن نرده ها و تغییرات در لبه جعبه ها و کناره پنجره ها مشکل هوابندی را حل کرد.
خانه شریفی ها برنده جایزه معتبر بین المللی معمار خاورمیانه در سال ۲۰۱۴ و برنده جایزه معمار سال ۹۲ شد.
