آیا معماری رشته سختی به شمار می آید؟

معماری رشته ی جذاب و دوست داشتنی

به اعتقاد بعضی ها معماری مادر همه هنرهاست که تعاریف مختلفی از آن ارائه شده است. رشته معماری یکی از رشته های مهم دانشگاهی است که امروزه در دانشکده های فنی یا هنری دنیا تدریس می شود این رشته دارای دو جنبه هنری و فنی است. چون در درسهای ارائه شده دروسی است مثل: طراحی، زیباشناسی وغیره که جنبه هنری رشته و دروسی مثل: سازه های بتنی و فلزی، مقاومت مصالح و … به جنبه فنی این رشته مربوط می شود. یک معمار باید در طراحی خانه به فضای آرام بخش همانقدر اهمیت دهد که به اصول فیزیکی مثل: نور، صوت و … توجه می کند. بنابراین معماری به عنوان یک تخصص چند رشته ای به شمار می آید که هم شامل مباحث فنی و مهندسی است و هم بر خلاقیت ،   ذوق هنری و زیباشناسی تاکید دارد و هم باید در این راستا مباحث اجتماعی، اقتصادی و روانشناسی را  مورد توجه قرار دهد . تحصیلات دانشگاهی در رشته معماری شامل مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا در داخل و خارج از کشور می باشد دوره کارشناسی معماری حداقل ۴ سال به طول می انجامد پیش از شروع دوره یک نیمسال بعنوان پیش نیاز ارائه می گردد که جزو سنوات تحصیل به حساب نمی آید ولی ۸ واحد آن جز واحدهای دوره محسوب می گردد.  نیم سال اول دروس پایه از طراحی گرفته تا درس ریاضی و کامپیوتر را می آموزند و در نیم سال سوم به بعد هم هر نیمسال یک درس طراحی ارائه می شود که اصلی ترین بخش مقطع کارشناسی معماری را تشکیل می دهد. فارغ التحصیلان دوره کارشناسی مهندسی معماری می توانند در دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته ادامه تحصیل دهند تعداد کل واحدهای درسی حدود ۱۴۰ واحد است و فارغ التحصیلان این دوره قادر به ایفای نقش در زمینه های زیر خواهند بود :

۱ –  طراحی (تک بنا یا مجموعه زیستی کوچک)، از طراحهای اولیه تا مراحل اجرایی کار و طراحی اجزا عناصر تشکیل دهنده بنا.
۲- رهبری و سرپرستی دفاتر مشاور معماری (مهندسی مشاور)
۳- نظارت عمومی و عالی بر صحت انجام کار در عملیات اجرایی ساختمانی (مهندسی ناظر) 
۴- مدیریت و هماهنگی اجرایی پروژه‌های معماری (مدیریت پروژه)
۵- تأسیس و سرپرستی مؤسسات پیمانکاری و احداث ساختمان.
۶- همکاری با کلیه متخصصینی که کارشان با ساماندهی فضای زیست مرتبط است، مانند اکولوژیست‌ها، جغرافی دانان، اقلیم شناسان، برنامه ریزان اقتصادی و اجتماعی و . . . .
۷- طراحی پارک‌ها و میادین شهری و محوطه سازی.
۸- مشارکت در پروژه‌های برنامه ریزی و طراحی شهری و شهرسازی.
۹- طراحی تک بناها در مقیاس کوچک و انجام دکوراسیون داخلی.
۱۰- انجام کارهای پژوهشی و آموزشی در زمینه طراحی فضای زیست.  

توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه: دانشجوی این رشته علاوه بر توانمندی در طراحی و قدرت تجسم و خلاقیت، لازم است که در درس ریاضی بخصوص در هندسه قوی باشد چون برای آموزش فن و تکنیک معماری باید دروسی مثل هندسه کاربردی ، هندسه مناظر و ریاضیات و آمار را مطالعه کرد.
دانشجوی معماری باید اطلاعات عمومی خوبی در زمینه تاریخ بخصوص تاریخ معماری ایران و جهان ، جغرافیا ، اقلیم‌شناسی ، روانشناسی ، مردم‌شناسی و اقتصاد داشته باشد. چون معماری برای رونق و شکوفایی خویش از تمامی این علوم استفاده می‌کند.
همچنین دانشجوی رشته معماری باید بتواند به زبان معماری مطلبش را روی کاغذ بیاورد. یعنی از یک سو ذهنی قوی و خلاق داشته و از قدرت تجسم خوبی برخوردار باشد و از سوی دیگر طراحی چیره دست باشد تا بتواند به زبان معماری که همان طراحی بناها و فضاهای زندگی است، سخن بگوید. معماری بیش از آنکه علم و تکنیک باشد، ذوق و سلیقه و استعداد است و معمار کسی است که طرحهای فردی‌اش با نقاشی و مجسمه‌سازی رقابت کند و در واقع بتواند مجسمه‌ای کاربردپذیر بسازد. به همین دلیل می‌توان گفت که معمار یک هنرمند است و باید مانند هر هنرمند دیگری چشم، ذهن و دستی توانا داشته باشد تا بتواند به یاری چشم و با تکیه بر ذخیره فرهنگی خود بخوبی ببیند و سپس با ذهنی پویا آنچه را که دیده است به تحلیل کشیده و با احساس و عاطفه درآمیزد و در نهایت به یاری دست و با کمک گرفتن از دانش های فنی و تکنیکی طرحی نو را خلق کند. با توجه به دروس خاص این رشته و نیاز به عکسبرداری، تهیه نقشه و … به نظر می‌رسد در مقاطعی هزینه تحصیل در این رشته بالا باشد. برای ورود به این رشته بهتر است چه ویژگیهایی داشته باشیم؟ به طور کلی باید : بسیار صبور، دقیق و منظم باشید؛ از شکست نترسید و زود نا امید نشوید؛ ارتباط عمومی بسیار خوبی داشته باشید؛ با استعداد و خلاق باشید؛  از تجربه بقیه(سال بالایی ها) استفاده کنید؛  قدرت تجسم بالایی داشته باشید؛ بتوانید حرف خودتان را به کرسی بنشانید (البته با دلیل و مدرک مستدل)؛ و …. ویژگیهای ذکر شده تنها مشتی بودند نمونه خروار .  از باب مهارتهای فردی باید گفت حتما در زمینه نقاشی و طراحی آمادگی داشته لازم نیست به کلاسهای حرفه ای بروید تنها مهارت دستی خود را زیاد کنید (این مهارت حتی می تواند از طریق پر کردن یک ورق سفید با خطوط مختلف نیز حاصل شود).در مورد رنگها و خواص آنها مطالعه کنید.کتابهایی راجع به سیر تحول هنر را مطالعه کنید.

با نرم افزارهایAUTO CAD ، ARCHICAD ، ۳D MAX ،PHOTO SHOP   و نظایر آن آشنا باشید .

این نرم افزارها آنقدر سرگرم کننده هستند که شما را تا حدود زیادی ماهر کنند بدون آنکه خسته شوید. نکات تکمیلی : رشته معماری تا سال ۷۸ در مقطع کارشناسی ارشد پیوسته دانشجو می‌پذیرفت و دانشجویان در طی شش سال، اطلاعات علمی و هنری لازم را برای طراحی یک بنا آموزش می‌دیدند و در نهایت پس از فارغ‌التحصیلی می‌توانستنداز طراحی یک کیوسک گل‌فروشی گرفته تا طراحی مجتمع‌های مسکونی، تالارها و مجتمع‌های ورزشی را برعهده بگیرند و یا به کارهای جنبی این رشته بپردازند. اما از سال ۷۸ این رشته مانند سایر رشته‌های مهندسی در مقطع کارشناسی دانشجو می‌پذیرد و دانشجویان پس از فارغ‌التحصیل شدن در صورت علاقه‌مندی می‌توانند در آزمون کارشناسی ارشد شرکت کنند. به عبارت دیگر طول دوره رشته معماری از ۶ سال به ۴ سال کاهش یافته و در نتیجه تعدادی از دروس این رشته که شامل دروس هنری پیشرفته و تخصصی می‌شود، از مقطع کارشناسی حذف شده است. حال سوال اینجا است که آیا فرصت‌های شغلی فارغ‌التحصیل مهندسی معماری با مدرک کارشناسی با فارغ‌التحصیل مهندسی معماری که دارای مدرک کارشناسی ارشد است، متفاوت می‌باشد؟ متاسفانه در آزمون سراسری از داوطلبان رشته معماری ، آزمون تخصصی معماری گرفته نمی‌شود و به همین دلیل بعضی از دانشجویان پس از ورود به دانشگاه تازه متوجه می‌شوند که به رشته معماری علاقه‌ای ندارند و در نهایت پس از ۶ سال تحصیل نمی‌توانند به عنوان یک معمار هنرمند وارد بازار کار شوند. اما در حال حاضر دانشجو می‌تواند پس از پایان دوره لیسانس در صورت علاقه‌مندی در یکی از گرایشهای شهرسازی، مرمت و احیاء بناها ، معماری منظر و یا معماری تخصصی ادامه تحصیل دهد و یا این که زودتر وارد بازار کار شده و به عنوان معمار فنی به طراحی تک‌بناها یا مجموعه‌های زیستی کوچک پرداخته و یا ناظر اجرای طرح و سرپرست دفاتر مشاوره باشد. رشته‌های مشابه و نزدیک به این رشته : تا حدودی مهندسی عمران نزدیک به این رشته می‌باشد. مهندس عمران با منطق صحبت می‌کند اما مهندس معمار از فرهنگ، هویت و زیبایی سخن می‌گوید، به عبارت دیگر معماری در طراحی یک بنا علاوه بر رعایت اصول فنی به جامعه‌شناسی، مردم‌شناسی ، روانشناسی و زیبایی شناسی توجه دارد در حالی که مهندس عمران در طراحی یک بنا تنها به ایستایی و مقاومت آن توجه می‌کند. به همین دلیل اگر فضاهای زیست تنها توسط مهندس عمران ساخته شود، شاهد نابه‌هنجاری‌هایی خواهیم بود که موجب اضطراب ، نگرانی و آلودگی صوتی خواهد شد. آینده شغلی و بازار کار : با توجه به این که در سطح کارشناسی به جنبه‌های فنی معماری توجه بیشتری می‌شود ، در نتیجه فارغ‌التحصیل این رشته می‌تواند به ساختمان سازی (طراحی فنی ساختمانهای مختلف) بپردازد اما فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد چون جنبه‌های هنری معماری را آموزش دیده است، بیشتر به هنر معماری می‌پردازد. در یک مثال می‌توان گفت که نوع کار لیسانس و فوق لیسانس معماری مثل نوع کار پزشک عمومی و پزشک متخصص است. یعنی لیسانس معماری به کلیات معماری می‌پردازد و فوق لیسانس معماری به صورت تخصصی در این رشته فعالیت می‌کند. اگر یک مهندس معماری بخواهد فقط در تهران یا در شهرهای بزرگ کار کند فرصتهای شغلی فراوانی برایش وجود ندارد. اما در شهرهای کوچک کمبود مهندس معماری کاملا احساس می‌شود تا جایی که در بعضی از شهرها کار یک مهندس معماری را تکنسین عمران انجام می‌دهد. در حال حاضر دانشجو می‌تواند پس از پایان دوره لیسانس در صورت علاقه‌مندی در یکی از گرایشهای شهرسازی ، مرمت و احیاء بناها، معماری منظر و یا معماری تخصصی ادامه تحصیل دهد و یا این که زودتر وارد بازار کار شده و به عنوان معمار فنی به طراحی تک بناها یا مجموعه‌های زیستی کوچک پرداخته و یا ناظر اجرای طرح و سرپرست دفاتر مشاوره باشد.